متن جلسه دوازدهم فلسفه
فلسفه جلسه آخر نویسنده لیلی خیری 25/09/94
اخلاق و مسئولیت اجتماعی
اخلاق و مسئولیتهای اجتماعی هر کدام در واقع بایدها و نبایدهایی هستن که ما هرکدام در زندگی خود می بینیم چه در محیط های آموزشی و چه در محیط های غیر آموزشی حرف اول را اخلاق میزند چون در محیط آموزشی برون داد سیستم دوباره به خود سیستم بر می گردد و سیستم های دیگر هم تحت تاثیر قرار می دهد اخلاق بیشتراهمیت پیدا می کند.
الگوی اسلامی مفهوم تربیت معنوی
مفهوم معنویت از منظر تعلیم وتربیت جمهوری اسلامی ایران ناظر بر مفهوم قرب الی الله می باشد
قرب الی الله عبارت است از رابطه حقیقی بین خدا و انسان ، به گونه ای که روح انسان در اثر درک باور رابطه وجودی و آزادانه با خدای متعال برقرار و به طور مداوم آن را تشدید می کند در نتیجه ایجاد چنین ارتباطی مراتب کمال را در وجود خویش محقق می سازد.این ارتباط که به آن اشاره کردیم که بین انسان و خدا بوجود می آید واقعیتی تکویلی است ولی دستیابی به آن اکتسابی و اختیاری است.ارتباط وجودی با خداوند دارای درجات و مراتبی است که دست خود انسان است و هرکس می تواند به طور مداوم آن را تشدید یا تنزل دهد.
مدیر >>>>>>>>>>> اخلاق و مسئولیت اجتماعی
وظایف مدیر سیستم آموزشی : برنامه ریزی ، سازماندهی و .... که در همه وظایف مدیر اخلاق و مسئولیت اجتماعی شمود پیدا می کند . مجموعه ای که مدیر رهبری می کند باید بین آنها تقسیم کار ایجاد کند .این که به هرکس چه وظایفی بدهد متناسب با صلاحیت و شایستگی اش ، به بحث اخلاق و مسئولیت اجتماعی بر می گردد .
منشا اخلاق : نه ذاتی و نه بیرونی است بلکه از هر دو تاثیر می گیرد.
اخلاق و مسئولیت اجتماعی مفاهیمی نزدیک به هم و در ارتباط مستقیم اند .هریک مقدمه و زمینه ساز دیگری است هرچه اخلاق در یک جامعه ای یا فردی بالا باشد مسئولیت اجتماعی نیز بیشتر است .
اخلاق در مدیریت ریشه در علم اخلاق دارد.
علم اخلاق: تحقیق درباره رفتار آدمی آنگونه که باید باشد.علم اخلاق به چگونگی عمل انسان برای آنکه کامل باشد و خیر را تحقق بخشد می پردازد.بنابراین اخلاق جزء علوم دستوری است . بر بایدها و نبایدها تاکید دارد.
وجه تفاوت امانیسم و مکتب اسلام حق و تکلیف بود.
مسئولیت اجتماعی هم یعنی تعهد و مسئولیت مدیریت در مدیریت بویژه در مدارس در قبال جامعه و تک تک افراد جامعه به هنگام تصمیم گیری و رفتار مدیریتی .آنگونه که آیلن می گوید مدیران باید نسبت به مسائلی چون آلودگی محیط زیست ، تبعیض ، بیکاری و تورم از خود مسئولیت نشان دهد. (ص 317 کتاب میر کمالی)
سازمان به منظور تامین نیاز عمومی افراد جامعه بوجود آمده است.باید خدماتی که ارائه می دهیم تطابق بدهیم با نیاز مشتریان.این خدمات در مدارس شامل تمام امور و فعالیت هایی که به آموزش و یادگیری ختم می شود.نقش مدیردر اینجا تسهیل کننده و رهبری و مسئولیت پذیری است.اینها را باید تطابق بدیم با ابعاد 4 گانه:
-رشد فردی
-رشد فکری
-رشد اخلاقی
-اقتصادی-اجتماعی.
مدیران سازمان نباید صرفا منافع شخصی خود را در نظر بگیرد باید علاوه بر آن به عنوان یک امر اخلاقی در راه تامین رفاه و آسایش مردم جامعه خود نیز مشارکت داشته باشند به عنوان نمونه مدیران مدارس که علاوه بر مدرسه در حفظ محیط زیست فرهنگ سازی کنند در رعایت قوانین رانندگی فرهنگ سازی کند.چنانچه کار مدیر مدرسه در راستای تحقق و فرهنگ سازی نظم و انضباط شهروندی باشد اخلاق این کار را رعایت کرده است. (اگر من مدیر سیاست گذار برنامه ریزی نیروی انسانی ام در راستای نیاز جامعه باشد بیکاری بوجود نیاید اینجا یک مدیر مسئولیت پذیر هستم یعنی تطابق خدمات با نیاز مشتری).
خداوند بزرگ در قرآن کریم می فرمایند :انک لعلی خلق العظیم (الگوی همه ما پیامبران و ائمه معصومین هستن.)
اخلاق >>>>>>ویژگی های شخصی—احوال شخصیه.
مسئولیت اجتماعی>>>>> به مسائل فرا سازمانی مربوط می گردد.
گرچه این دو مفهوم مترادف هم و نزدیک به هم هستند می توانیم آنها را از هم تفکیک کنیم و هرکدام را جداگانه در قالب دو مفهوم مرتبط با هم تحلیل کنیم.بسیاری از اخلاقیات ورفتارها و سبک های مدیران که جنبه فردی دارند واز ویژگی های شخصیتی و تربیتی آنان سرچشمه می گیرد بر رفتار همه افراد سازمان و در نتیجه بر کل جامعه اثر می گذارد . به همین ترتیب به دلیل آنکه رفتار و روش های مدیران همه سازمان ها ممکن است الگوهای رفتاری کارکنان گردد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
عدم رضایت شغلی معلمان بر کل سازمان مدرسه تاثیر می گذارد که نمونه ای از عدم رعایت اخلاق حرفه ای است.نمونه های دیگر چون ، سوء رفتار مدیریت افسردگی دانش آموزان، جو سازمانی نا متبوع و... .
مشکلات ( محدودیت ها) اخلاقی و مسئولیت اجتماعی:
نبود حمایت معنوی ،عدم صلاحیت وشایستگی ها ، دروغ ، تهمت و ... . خانم کویس اشاره کرده است دروغ گویی ، تولید محصولات زیان آور، ترک محل کار، دزدی های کم ارزش ،پرداختن به کارهای شخصی ، عیب جویی و...از جمله مشکلات اخلاقی سازمان ها می باشد.ریشه این مشکلات به خود افراد و نظام های حاکم بر جامعه برمی گردد.
روشهای ارتقاء سطح اخلاق :
1-سطح پیش قراردادی( روش تنبیه و اطاعت)
2-سطح قراردادی(هماهنگی وارتباطات بین فردی)
3-سطح فوق قراردادی(افراد از سطح قرارداد اجتماعی فراتر رفته آمادگی سوال کردن پیدا می کنند)
نیروها و عوامل بوجود آورنده اخلاقیات مدیران :
اخلاقیات- فرهنگ سازمانی- سیستم های سازمانی ( رسمی و غیر رسمی)
سودمندی رفتار اخلاقی:
1-نگاه فایده مندی( توجیه اقتصادی)
2-فرد گرایانه
3-اخلاقی-حقوقی ( رابطه استاد و شاگردی ، اگر شاگرد حق استادش را بجا نیاورد تا آخر عمر شاگرد خواهد ماند)
4-دیدگاه عدالتی
نکته امتحانی جان لاک برای کدام مکتب بود؟؟ ایده آلیسم
رهبری اخلاقی
سه عامل اساسی تقویت و پیدایش رهبری اخلاقی
1-الگوسازی نقش اخلاقی . داشتن یک الگوی اخلاقی در یک شغل و کار می تواند منجر به گسترش رهبری اخلاقی شود
2-محیط( هم جو اخلاقی هم فرهنگ اخلاقی)
3-شدت و اهمیتی که سیستم برای سازمان قائل است.
رهبری معنوی
پیوند ناگسستنی اخلاق رهبری با اخلاق دین دارد.رهبری معنوی ارتباط فرد با دین است .در جوامعی که حاکمیتش حاکمیت دینی است قطعا بر رهبری آن تاثیر می گذارد رهبری معنوی اعتقادات و ایمان فردی است.
ویژگی های رهبری معنوی :درستکاری ، ایمان ، عدالت، خویشتن داری، صداقت ،خدمتگذاری ،تعهد ،و...
تعهد سازمانی
تعهد سازمانی یعنی نسبت به آنچه که در سیستم است تعهد داشته باشم .منافع سیستم را بر منافع شخصی ترجیح دادن .خودکنترلی یعنی باور و پذیرش ارزش و اهداف سیستم. تعهد سازمانی نوعی شناخت کارکنان از سازمان و احساس یگانگی و منافع مشترک بین اهداف فردی و سازمانی که تمایل به کار و انگیزه کار کردن به وجود می آورد.
عوامل تحقق تعهد سازمانی: در کتاب بر پذیرش اعتماد قوی ،تمایل به تلاش زیاد، تمایل شدید به باقی ماندن اشاره شده است
اخلاق حرفه ای : مجموعه ای از وظایف ،استانداردها نشانگرها، شاخص ها ،اصول ، الزامات اخلاقی و ارزشی در رابطه با مشاغل
که عملکرد ،رفتار و روابط شاغلین را از نظر میزان درستی یا نادرستی مورد ارزیابی قرار می دهد.
شاخص های اخلاق حرفه ای: مسئولیت پذیری ،صادق بودن ،احترام به دیگران ،وفاداری ،خویشتن داری و...
تکلیف : برای تحقق اخلاق حرفه ای بویژه در مدارس چه اقداماتی باید انجام گیرد ؟؟؟؟
پایان
